Ushbu hujjat Resurs redaksiyasi, jurnalistlar hamda Resursda joylashtirilgan materiallar mualliflarining asosiy ish jarayonlarini tartibga soladi (keyingi o‘rinlarda – «Redaksiya»). Siyosatda ko‘rsatilgan barcha atamalar Foydalanuvchi kelishuvida belgilangan ma’noda qo‘llaniladi.
PRINSIPLAR RESURSNING ISHI
RESURSNING MAQSADLARI
- qonunchilikka rioya qilish;
- obyektivlik va betaraflik;
- mustaqillik;
- materiallar aniqligi va sifatiga javobgarlik;
- axborot manbalarini himoya qilish.
- sport jurnalistikasini rivojlantirish;
- sport madaniyatini shakllantirish;
- sportni ommalashtirish.
MATERIALLAR TURKLARI
| TA’RIF | TALABLAR |
|---|---|
| Yangilik Sportdagi eng muhim voqealar bo‘yicha tezkor axborot, qisqa xabar; | Yangilik sarlavha, foto, asosiy matn, manba havolasidan iborat bo‘lishi kerak. Yangilik faqat tekshirilgan faktlardan iborat bo‘lib, Redaksiya fikrini o‘z ichiga olmaydi. |
| Maqola Muallif tomonidan sport voqealarining tahlili, mazkur mavzuga malakali mutaxassis tomonidan; | Muallif pozitsiyasi faktlar, raqamlar, qonuniyatlar, ishtirokchilar va boshqa ekspertlarning sharhlari, statistik ma’lumotlar bilan tasdiqlanishi lozim. Maqola anonim bo‘la olmaydi, lekin muallif taxallus ishlatishi mumkin. |
| Intervyu Resurs jurnalisti/jurnalistlari bilan auditoriya uchun qiziq shaxs(lar) suhbatlari; | Redaksiya intervyu uchun shaxslarni o‘z ixtiyorida tanlaydi. Shuningdek, Redaksiya savollar ro‘yxatini va/yoki intervyuning yakuniy matnini kelishmaslik, shuningdek, keraksiz yoki Maxfiylik siyosatiga zid deb topilgan ma’lumotlarni olib tashlash huquqiga ega. |
| Video Ma’lumotlarning audiovizual taqdimoti, masalan, sport musobaqalari, tadbirlar translyatsiyasi va boshqalar; | Video Maxfiylik siyosatining talablariga javob berishi lozim. |
SARLAVHALARGA BO‘LGAN TALABLAR
- Sarlavha faqat aniq ma’lumotlarni o‘z ichiga olishi, kattalashtirish yoki kichiklashtirishsiz bo‘lishi kerak. Sarlavhani qisqartirish faqat mazmuni o‘zgarmagan holatda ruxsat etiladi;
- Agar Redaksiya manba pozitsiyasiga qo‘shilmasa, bu sarlavhada aks ettirilishi kerak;
- Sarlavha foydalanuvchilarni batafsil ma’lumot uchun maqolani ochishga undashi kerak;
- Agar nьюсмейкер kam tanilgan bo‘lsa, sarlavhaga uning lavozimi yoki ish joyini qo‘shish tavsiya etiladi;
- Sarlavhadagi belgilar soni 100 dan oshmasligi kerak;
- Sarlavha kam uchraydigan qisqartmalar yoki atamalarni o‘z ichiga olmashi kerak. Istisno: dunyo miqyosidagi mashhur tashkilotlarning qisqartmalari, rasmiy jamoa nomlari qisqartmalari.
Sarlavha quyidagilarni o‘z ichiga olmaydi:
- emotsional sifatlar. Istisno: sifat nьюсмейker iqtibosida ishlatilganda;
- uchinchi shaxslarni kamsituvchi ifodalar;
- tahqirli yoki noo‘rin so‘zlar, faqat iqtibos qismida bo‘lsa va yangilik ushbu so‘zlar ishlatilishi bilan bog‘liq bo‘lsa.
REDAKSIYA BILAN BOG‘LIQLIGI BOR SHAXSLAR
Mualliflar
Resurs materiallarining mualliflari sport mavzusida malakali jurnalistlar, sportchilar, blogerlar, muxlislar va boshqa shaxslar bo‘lishi mumkin. Nomalum mualliflarning materiallari e’lon qilinmasligi mumkin. Istisno: Redaksiya so‘rovi bo‘yicha tayyorlangan material.
Redaksiya faqat muvofiqlashtirilgan materiallar, mavzular va ishtirokchilarni nashr etadi. Muvofiqlashtirilgan masalalarning o‘zgarishi yoki Foydalanuvchi kelishuvi bilan mos kelmasligi holatlarida Redaksiya bunday materialni e’lon qilishdan voz kechish huquqini saqlab qoladi.
Redaksiya faqat qattiq zarur hollarda matnlarga o‘zgartirishlar va qisqartirishlar kiritish huquqini saqlab qoladi. Redaksiya muallif uslubiga hurmat bilan yondashadi va iqtiboslarning aniq ekanligini saqlaydi. Barcha o‘zgarishlar oldindan muallif bilan kelishiladi.
Maqolalar sarlavhasini tanlash huquqi Redaksiyaga tegishli. Biz muallif takliflarini hisobga olamiz, ammo nashr uslubi va formatiga moslashtirish uchun sarlavhani o‘zgartirish huquqini o‘zimizda saqlab qolamiz.
Muallifning mukofoti individual ravishda muhokama qilinadi.
Foydalanuvchilar
Maqolalar va yangiliklar ostidagi izohlar postmoderatsiyadan o‘tadi, ammo Resursda har kuni minglab izohlar joylashtiriladi va Redaksiya ularning barchasini ko‘rish imkoniga ega emas. Biz Resursda paydo bo‘ladigan keskin izohlar bilan zararlanishi mumkin bo‘lganlarga uzr so‘raymiz.
Afsuski, Redaksiya barcha Foydalanuvchilar bilan muloqot qilish imkoniyatiga ega emas. Texnik muammolar yoki faktologik xatolar haqida xabar bergan har bir Foydalanuvchiga minnatdorlik bildiramiz. O‘z navbatimizda, bunday kamchiliklarni tezda bartaraf etishga harakat qilamiz.
Nyusmeykerlar
Redaksiya Qozog‘iston Respublikasi qonunchiligiga, axloq me’yorlari va jurnalistika etikasi qoidalariga muvofiq qiziqarli va muhim ma’lumotlarni olish uchun barcha imkoniyatlarni ishga soladi.
Sensatsion ma’lumotlar bir nechta mustaqil manbalardan tasdiqlanishi kerak. Istisno: rasmiy bayonotlar.
Redaksiya obro‘ni tushirish maqsadida, fosh etish qiyofasida materiallar e’lon qilinishiga yo‘l qo‘ymaydi. Asosiy maqsad — foydalanuvchilarga sodir bo‘layotgan voqealarning umumiy manzarasini ko‘rsatish, shuningdek, bir xil faktlar yoki voqealarga turli nuqtai nazarlarni taqdim etish.
Manba/nyusmeykerlar bilan ishlashda Redaksiya quyidagi prinsiplardan foydalanadi:
- materialni bevosita manbadan yig‘ish;
- faktlarni tekshirish;
- hujjat va boshqa ma’lumotlarning haqiqiyligini tasdiqlash;
- voqealarda shaxsan ishtirok etish yoki ishtirokchilar bayonotlari va da’volarining video/ audio tasdig‘i.
Hamkorlar
Hamkorning Foydalanuvchi kelishuvi va/yoki Maxfiylik siyosatiga zid harakatlari bo‘lsa, hamkorlik bekor qilinadi. Hamkorlik faqat foydalanuvchilarning manfaatlariga mos kelganda amalga oshiriladi.
Resurs Redaksiyasi mas’uliyatli va tanqidiy fikrlaydigan muhit yaratish, foydalanuvchilarning bilim darajasini oshirishga xizmat qiluvchi tashabbus yoki loyihaning hamkoriga (jumladan asosiy hamkoriga) aylanishga tayyor.
Redaksiya jurnalistlariga foydalanuvchilar va/ yoki nyusmeykerlardan sovg‘alar qabul qilishni taqiqlaydi. Bunday yo‘l bilan olingan barcha sovg‘alar xayriya fondlariga topshiriladi.
Reklamachilar
Jurnalistlar va Resurs mualliflariga Redaksiya bilan kelishmasdan o‘z materiallarida mahsulot yoki xizmatlarni reklama qilish taqiqlanadi. Reklama deb, o‘rtacha foydalanuvchilar tomonidan reklama deb hisoblangan, hatto alohida belgilangan bo‘lmasa ham, material hisoblanadi.
JURNALISTLAR XULQ KODEKSI
Jurnalist quyidagilarni bajarishi shart:
- noqonuniy, haqoratli, kamsituvchi so‘zlarni ishlatmaslik;
- jamoatchilik uchun qiziqarli ichki ma’lumotni tarqatishda bosh muharrir bilan kelishish;
- Redaksiya pozitsiyasini Redaksiya bilan kelishmasdan ifoda etmaslik.
Redaksiya jurnalisti va har qanday muallif bosh muharrirga oldindan xabar berishi shart, agar:
- material jurnalist/muallifning oila a’zolari yoki yaqinlari haqida ma’lumotni o‘z ichiga olsa;
- jurnalist/muallif o‘ziga tegishli (shu jumladan bilvosita) faktlar, voqealar, shaxslar haqida material tayyorlayotgan bo‘lsa;
- jurnalist/muallif professional vazifalariga zid manfaatlarga ega bo‘lsa.
Jurnalistlarga o‘z lavozimidan o‘z foydasiga yoki uchinchi shaxslarga foyda olish uchun foydalanish taqiqlanadi. Agar foyda olish maqsadida material nashr qilinishi aniqlansa, Redaksiya bunday materialni o‘chirish huquqiga ega.
Resurs jurnalistlari ish vaqtidan tashqarida ham ularning harakatlari va so‘zlari Resurs vakili so‘zlari sifatida qabul qilinishi mumkinligini qabul qiladilar. Shuning uchun ular ish vaqtidan tashqarida ham qabul qilingan axloq va etika normalariga, jumladan jurnalistika etikasiga rioya qilishi lozim.
Redaksiya barcha jurnalistlarning tahririy yig‘ilishlarda fikr-mulohazalari va takliflarini qabul qilishga tayyor.
